Online een studie volgen is populair. Steeds meer universiteiten, zowel in binnen- als buitenland, bieden deze optie aan en maken colleges online beschikbaar. In Amerika loopt men voorop. Bekende namen als Yale en Stanford doen al mee. Ook in Nederland wordt er volop geëxperimenteerd met het online aanbieden van lessen. Vaak betreft het nog eenzijdige communicatie, maar echte interactie is de toekomst. Tussen medewerkers, maar ook tussen docenten en studenten en zelfs studenten onderling.
In deze vroege fase van de onderwijsdigitalisering is eenrichtingsverkeer nog de norm: een docent geeft zonder onderbreking van de zaal een college dat via de website van een onderwijsinstelling al dan niet live te zien is door studenten. Directe dialoog tussen spreker en toehoorder is nog niet mogelijk. Toch is dit waar we naartoe gaan: een volledige virtuele imitatie van het klaslokaal.
Online interactie tussen docent en student
De moderne communicatietechnologie heeft het onderwijs veel te bieden. Universal Communications-oplossingen, zoals het bekende Skype en de zakelijke evenknie Skype for Business, kunnen zorgen voor plaats- en tijdonafhankelijk onderwijs. Contact leggen met docenten, studenten en medewerkers is makkelijker dan voorheen. Een groot voordeel in tijden van internationalisering in het onderwijs. Naast het makkelijker communiceren is dankzij de integratie met andere Microsoft-applicaties zoals Sharepoint en Office, het opslaan van huiswerk of projectopdrachten in een digitaal dossier een pluspunt. Door de koppeling van het dossier met Skype for Business kan men snel en gemakkelijk een gesprek over de content starten.
In de virtuele klas kunnen studenten vanaf elke plek een les volgen. Ze zetten simpelweg hun laptop aan en streamen een college vanaf de website van hun opleiding. Met een tool als Skype for Business hoeft er zelfs niets gedownload te worden, omdat iedereen zich vanuit zijn browser kan aanmelden. Vervolgens is het geen kwestie van alleen luisteren. Studenten krijgen de mogelijkheid te reageren op de docent en vragen te stellen. Chat is hiervoor een uitgelezen middel. Tijdens de lezing dienen studenten hun vragen schriftelijk in. Op een aantal momenten gedurende de les kan de docent deze één voor één behandelen. De docent op zijn beurt kan documenten uitwisselen en zijn eigen beeldscherm delen met de studenten. Wel zal bij al deze nieuwe mogelijkheden erop gelet moeten worden dat het samenwerkings- en groepsgevoel niet verloren gaat. Dit kan in stand gehouden worden door zoveel mogelijk het klaslokaal virtueel na te bootsen, bijvoorbeeld door een chat room aan te maken waar alle aanwezigen elkaar digitaal kunnen ‘zien’.
Kwaliteit en efficiëntie
Ook één-op-één-communicatie wordt efficiënter en makkelijker als we meer digitale communicatiemiddelen inzetten bij onderwijsinstellingen. Een online spreekuur waar studenten terecht kunnen met vragen aan docenten is goed te organiseren door een conference call op te zetten. Er hoeft geen limiet te zitten op het aantal studenten dat hieraan deelneemt. Met de hybride cloud is opschaling afhankelijk van de behoefte eenvoudig en voordelig. Het hoger onderwijs is grensoverschrijdend. Nederlandse instellingen herbergen zowel docenten als studenten van over de hele wereld en een professor in China kan makkelijk een gastcollege geven op een Nederlandse universiteit, zonder zijn eigen kantoor te hoeven verlaten. Daarbij biedt Skype als enige UC-oplossing op de markt een vertaalfunctie, die realtime gesprekken vertaalt en in transcript weergeeft.
Een goed voorbeeld van een instelling die al ver is in het gebruik van Skype, is de Amerikaanse Globe University in Minnesota. Deze universiteit zet Skype for Business in voor zowel de interne en externe communicatie, als het onderwijs. De universiteit heeft campussen op vijf plekken. Voorheen reisden personeel, docenten en studenten op regelmatige basis af naar andere locaties om te vergaderen, lessen te geven of te volgen. Door onderling te Skypen besparen de faculteitsmedewerkers van de verschillende locaties veel reistijd. En studenten kunnen nu vanaf een locatie naar keuze colleges volgen die op een andere campus plaatsvinden dan hun ‘eigen’ campus. Zo haalt de universiteit alles uit de beste docenten, en brengt kennis over op een zo groot mogelijk aantal studenten. Kwaliteit en efficiëntie worden dus gecombineerd. De directie heeft zelfs plannen om alle 15.000 studenten aan te sluiten op Skype for Business, zodat zij online met elkaar kunnen samenwerken en vragen aan elkaar kunnen stellen.
Deze universiteit is een early adopter als het gaat om het optimaal gebruiken van Skype for Business in het onderwijs. Maar ik denk wel dat het laat zien waar andere onderwijsorganisaties, ook in Nederland, op korte termijn naartoe gaan. De voordelen die UC heeft voor de educatieve sector vinden steeds meer gehoor in de markt. En als er één schaap over de dam is, volgen er meer.
