Wat is serverless cloud en hoe profiteer je ervan als bedrijf?

De afgelopen tien jaar was de opmars van cloud-computing niet te stuiten: ieder bedrijf maakt tegenwoordig in meer of mindere mate gebruik van diensten zoals opslag, rekenkracht en applicaties die on-demand via internet worden aangeboden. Serverless is de logische vervolgstap na IaaS, PaaS en SaaS. Bij Infrastructure-as-a-Service (IaaS) beheert de cloud-aanbieder alle infrastructuur zoals servers en opslag. Platform-as-a-Service (PaaS) houdt in dat je alles huurt wat nodig is om een applicatie te kunnen bouwen, dus naast infrastructuur ook besturingssystemen en ontwikkeltools. Bij Software-as-a-Service (SaaS) worden applicaties gehost in de cloud en volledig onderhouden door de SaaS-leverancier. Serverless lijkt op SaaS, met als belangrijkste verschillen dat ontwikkelaars helemaal geen rekening meer hoeven te houden met servers en dat het prijsmodel radicaal anders is.

Wat is serverless?

Allereerst vooral een verwarrende term: bij serverless draaien de cloud-diensten namelijk gewoon op servers. Serverless is een abstractie van PaaS, waarbij applicatieontwikkelaars niet meer hoeven na te denken over de servers waarop hun code draait.  Het voelt voor hen alsof er geen servers zijn, vandaar de naam. De serverless-provider beheert de infrastructuur, het besturingssysteem en de serversoftware.

Onderscheidend is vooral dat het serverless-platform de rekenkracht dynamisch levert op basis van aanvragen die binnenkomen om de applicatie te draaien. Je betaalt geen vaste prijs (per gebruiker) per maand, maar rekent af voor het daadwerkelijke verbruik van een app. Sinds de introductie in 2014 zijn alle grote cloud-aanbieders – zoals Microsoft Azure – in serverless gestapt.

Functions-as-a-Service

Nu wordt het even een beetje technisch, maar Functions-as-a-Service (FaaS) is een subcategorie van serverless. Serverless is de parapluterm voor een bredere waaier van diensten, zoals serverless computing, opslag, database en messaging. Met FaaS kunnen ontwikkelaars afzonderlijke functies, die zijn verpakt als kleine op zichzelf staande pakketjes code, laten uitvoeren door de cloud-provider. Daarbij hoeven ze niet na te denken over het inrichten van de servers of het schalen van de infrastructuur. Een functie wordt alleen uitgevoerd als ‘ie wordt aangevraagd en je betaalt uitsluitend voor de rekentijd die je verbruikt.

FaaS wordt meestal gebruikt voor microservices. Dat zijn mini-applicaties voor één taak of enkele taken die losjes met elkaar verbonden zijn en samen een grotere applicatie vormen. Ontwikkelaars kunnen dankzij FaaS functionaliteiten bouwen zonder het hoofd te breken over complexe en tijdrovende zaken rondom de infrastructuur. FaaS kan ideaal zijn voor bijvoorbeeld webapplicaties, backends, online chatbots en IoT-applicaties.

De voordelen van serverless

Serverless heeft de volgende voordelen:

Gunstig prijsmodel. Normaliter hanteren cloud-diensten een vast tarief, waardoor je ook afrekent voor niet gebruikte resources. Met serverless betaal je per keer dat je applicatie wordt gebruikt. En dat komt neer op bijna niets tijdens daluren en iets meer gedurende de piekuren.

Nieuwe manier van softwareontwikkeling. Door de extra abstractielaag tussen het cloud-platform en de applicaties wordt het ontwikkelen van applicaties makkelijker. Ontwikkelaars kunnen servergerelateerde zaken links laten liggen en meer tijd en energie steken in het bouwen van een geweldig product.

Digitale producten sneller in gebruik nemen. Bij serverless is onder meer het implementatieproces veel korter waardoor je nieuwe digitale producten sneller in gebruik kunt nemen of in de markt kunt zetten.

Schaalbaarheid. De cloud-provider wijst automatisch voldoende resources toe, dus hoef je je nooit zorgen te maken over op- of afschalen.

De nadelen van serverless

Serverless heeft helaas ook enkele nadelen. Zo kan code die een tijdje niet meer wordt gebruikt op ‘inactief’ worden gezet, waardoor het na het aanroepen wat langer duurt om de code uit te voeren.

Ook de veiligheid is een aandachtspunt. Risico’s zijn bijvoorbeeld dat er vergeleken met een traditionele architectuur meer componenten – en dus meer aanvalsoppervlakken – zijn. En dat het hele servernetwerk hetzelfde is ingericht, waardoor één kwetsbaarheid overal kan worden uitgebuit.

Toepassingen van serverless

Serverless is vooral geschikt voor applicaties met een onregelmatige workload. Denk aan een app die alleen ’s ochtends bij het opstarten wordt gebruikt door alle medewerkers van een groot bedrijf. Of aan BigQuery van Google, waarmee je gigantische datahoeveelheden kunt doorzoeken. Dat doe je niet non-stop, maar vereist bij gebruik wél enorm veel rekenkracht.

Serverless wordt vaak ingezet voor onder andere applicaties rondom IoT, beeldverwerking, documentherkenning, analytics, streaming en conversie van bestandsformaten.

Cloud op maat bij KPN

Iedere organisatie heeft andere cloud-behoeften. Daarom biedt KPN flexibele cloud-oplossingen die je op maat kunt inzetten. Onze oplossingen bestaan uit de gestandaardiseerde technische modules Workplace, Applications en/of Infra in combinatie met project- en managed services zoals Organise, Operate en Optimise. KPN biedt in samenwerking met Microsoft de Azure-cloud aan.