Zo voorkom je vacaturefraude

Wat is vacaturefraude?

Je krijgt de vraag of je een nieuwe baan wilt. Het lijkt een hele mooie, goedbetaalde functie. Alleen… hij bestaat niet echt. Fraudeurs doen zich voor als werkgever. Ze vragen bijvoorbeeld om persoonlijke gegevens of een kopie van een identiteitsbewijs. Soms proberen ze je op een link te laten klikken om zo een laptop of telefoon met malware te infecteren.

Vaak moet je iets betalen, voordat je met de baan kan beginnen. Bijvoorbeeld voor een training. Vervolgens moet je nóg meer betalen en na enige tijd hoor je niets meer. Je bent veel geld kwijt en de oplichters hebben al jouw persoonlijke gegevens.

Dit zijn de verschillende vormen van vacaturefraude:

Phishing

Je ontvangt een mail met een link waarop je moet klikken voor meer informatie over de baan. Zo kunnen criminelen malware of ransomware installeren op jouw computer. Hiermee kunnen ze bijvoorbeeld de inloggegevens van internetbankieren stelen.

Identiteitsfraude

Je moet een kopie van je paspoort of bankpas mailen om je te identificeren bij je ‘werkgever’. De oplichters gebruiken deze om bijvoorbeeld online aankopen te doen of leningen op jouw naam af te sluiten.

Een recruiter belt je met een werkaanbod

Een oplichter doet zich voor als een recruiter van een uitzendbureau, vacaturebank of een bedrijf. Wil je meer informatie over de vacature, dan moet je zijn of haar nummer toevoegen aan jouw contactlijst. Vervolgens kan je via WhatsApp meer informatie opvragen. De zogenaamde recruiter gebruikt deze gegevens voor phishing of identiteitsfraude. Of je ontvangt een aanbod voor thuiswerk.

Thuiswerkvacatures

Je ziet ze steeds vaker: vacatures voor thuiswerk. Voor één tot anderhalf uur werk kan je 100 tot 300 euro verdienen. Het gaat bijvoorbeeld om het schrijven van reviews over producten en diensten. Of om het handelen in cryptovaluta. Voordat je aan de slag kan, moet je eerst geld overmaken. Wanneer je de juiste hoeveelheid taken hebt uitgevoerd, krijg je dit geld met winst terug. Maar daarna moet je opnieuw geld storten. Omdat je je werk niet goed gedaan zou hebben. Of om je werk af te ronden of om geen boete te krijgen (of om andere vage redenen). Dat geld ziet je nooit meer terug.

Zo herken je nepvacatures

Je ontvangt ongevraagde aanbiedingen via e-mail of sociale media Oplichters sturen vaak ongevraagd vacatures via mail, LinkedIn of andere sociale media. Vaak bevatten deze een link naar een formulier waarmee je kan solliciteren.

Te mooie aanbiedingen

Je ziet een vacature voor eenvoudige taken waarmee je in korte tijd veel geld kan verdienen. Of werk waarvoor geen tot nauwelijks ervaring voor nodig is. Het klinkt zó aantrekkelijk dat het te mooi is om waar te zijn.

Je moet snel reageren

Fraudeurs willen niet dat je even rustig nadenkt of een vacature wel echt is. Ze zetten je onder druk door te zeggen dat je de baan meteen moet accepteren. Of een formulier snel moet invullen, anders verlies je de kans op het werk.

Onprofessionele bedrijfsinformatie

Oplichters zijn vaag over het bedrijf waarvoor je aan de slag gaat. Ze noemen de naam niet, of het bedrijf blijkt niet te bestaan. Als de werkgever een website heeft, klopt de bedrijfsnaam vaak ook niet. Of het komt niet overeen met het type werk dat de fraudeurs aanbieden. Contactgegevens zijn niet juist of niet vermeld.

Het bedrijf vraagt een betaling of een investering

Je moet eerst geld overmaken, voordat je salaris krijgt uitbetaald. Of je moet geld investeren in een training, assessment of computerapparatuur. Dat is natuurlijk de omgekeerde wereld. Een echt bedrijf met goede bedoelingen doet zoiets nooit.

Tips

1. Krijg je ongevraagd een (thuis)werkaanbod? Ga er niet op in.
2. Vraagt een onbekende om zijn of haar nummer aan je contactlijst toe te voegen? Doe het niet.
3. Betaal nooit voor werk waarvoor je juist betaald moet worden. Ook niet voor trainingen om het werk te mogen doen.
4. Ontvang je een mail met een link of telefoonnummer? Eerst checken, dan pas klikken of bellen.
5. Vraag iemand om een kopie van een ID, rijbewijs of bankpas te verzenden? Doe dat zelf nooit naar iemand die je niet kent. Of naar iemand waarvan je niet zeker weet of je hem of haar kunt vertrouwen.
6. Deel geen gevoelige informatie zoals jouw burgerservicenummer (BSN) en bankgegevens.
7. Voorkom phishing: klik niet op links zonder deze te checken.
8. Laat je nooit onder druk zetten om snel te reageren.
9. Check met wie je te maken hebt. Google het bedrijf en de persoon op internet.

Toch slachtoffer geworden?

Neem jezelf niets kwalijk! Het is bijna onmogelijk om altijd honderd procent alert te zijn. Zeker niet in een tijd waarin we overstelpt worden met aanbiedingen en nepnieuws. Bovendien: oplichters hopen dat je uit schaamte geen aangifte doet. Maar de beste manier om fraude tegen te gaan, is om deze zo snel mogelijk te melden. Bij zoveel mogelijk instanties. Onze checklist:

De Fraudehelpdesk kan je persoonlijk advies geven wanneer je gevoelige informatie hebt doorgegeven of een betaling hebt gedaan.

Informeer het bedrijf of instelling namens wie de oplichter de nepvacature heeft aangeboden.

Bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI) kan je melding maken als je een kopie van jouw ID-bewijs hebt opgestuurd.

De Bankpassen Meldcentrale kan jouw bankpas blokkeren: 0800-0313.

Bij de politie kan je aangifte doen. Dat kan telefonisch: 0900-8844. Je kan ook langsgaan bij een politiebureau. Soms kan je online aangifte doen.