“De dataroof bij de GGD is een schoolvoorbeeld van een insider threat", zegt Mathijs Valk, expert in digitale identiteiten bij
Sabotage of nalatigheid
Kwaadwillende insiders handelen vaak vanuit eigenbelang. “Denk hierbij aan ontevreden werknemers die de organisatie saboteren, of informatie stelen waar ze in hun volgende baan iets aan hebben. Soms ligt dit genuanceerder. We zien ook dat cybercriminelen
Onoplettende of nalatige insiders hebben meestal geen kwade intenties. Valk: “Een medewerker laat bijvoorbeeld een laptop in de trein liggen of stuurt een e-mail met gevoelige informatie naar de verkeerde persoon. Dat is vooral pech. Nalatige insiders nemen wél bewust een risico. Ze installeren bijvoorbeeld onveilige applicaties op hun zakelijke apparaat of delen gevoelige informatie via een filesharingdienst, terwijl ze weten dat dit niet mag.”
Effectieve tegenmaatregelen
De motieven en omstandigheden lopen uiteen. Maar het eindresultaat is hetzelfde: een
Volgens Valk is er geen wondermiddel tegen
1. Zerotrust-architectuur
“Een
2. Logging en detectie
Een ander belangrijk onderdeel van een zerotrust-architectuur is logging en detectie. Valk: “Je moet je omgeving zo organiseren dat je goed kan zien wat er op het netwerk gebeurt en welke informatie met wie wordt gedeeld. Is er iets niet in de haak? Dan moet je snel kunnen ingrijpen. Er zijn bijvoorbeeld systemen die per IP-adres een profiel aanmaken van hoe iemand tikt. Als er dan iemand anders de laptop van bijvoorbeeld de CEO gebruikt, kan de toegang tot systemen direct worden geblokkeerd.”
3. Investeer in loyaliteit
De kwaadwillende insider heeft vaak een diepgewortelde reden om de organisatie te schaden. Deze persoon is bijvoorbeeld ontevreden over zijn leidinggevenden, salaris of carrièreperspectief. Valk: “Dat zijn natuurlijk nooit redenen voor diefstal en sabotage. Maar een goede behandeling van het personeel kan wel degelijk helpen bij de preventie. Een gelukkige werknemer zal zoiets niet snel doen, tenzij dit onder druk van criminelen gebeurt. Investeer dus in de loyaliteit van je mensen.”
4. Applicatiebeheer en DLP
Er zijn allerlei technische maatregelen die schade door nalatig en onoplettend gedrag tegengaan. “Je kan bijvoorbeeld monitoren welke software een werknemer op zijn laptop installeert, ook als die persoon thuiswerkt. Als de scan een schadelijke applicatie detecteert die niet past binnen het beveiligingsbeleid, kan de IT-afdeling ingrijpen. Een andere maatregel is het gebruik van een Data Loss Prevention-oplossing. Hiermee voorkom je ongeautoriseerde opslag en verspreiding van gevoelige informatie.”
5. Kroonjuwelen afschermen
Sommige gegevens zijn zo gevoelig en bedrijfskritisch dat ze een extra beveiligingslaag vereisen. Valk adviseert organisaties om de toegang tot deze ‘kroonjuwelen’ zoveel mogelijk te beperken. “In een ideale wereld is alle informatie op een veilige manier in te zien voor thuiswerkers. Maar in de praktijk zijn
Begin met een risicoanalyse
Individuele maatregelen bieden geen volledige bescherming tegen de insider threat. “Het is een samenspel van mensen, processen en technologie. Binnen elke organisatie hebben andere maatregelen prioriteit. Breng eerst de risico’s goed in kaart. Welke informatie moet echt veilig zijn? Welke werknemers hebben veel toegangsrechten nodig en hoe beveilig ik die accounts? Op basis daarvan formuleer je een beleid en tref je gerichte maatregelen.”
Valk sluit af met een algemeen advies. “Zorg dat je 100% zeker weet dat iedereen op je netwerk daar ook hoort te zijn. Dat geldt voor je eigen medewerkers, maar ook voor externe medewerkers. Als je de techniek en het beleid zo hebt opgebouwd dat je vanuit zero trust kan redeneren, ben je ook veel minder kwetsbaar voor de insider threat.”
Wil je meer informatie over dit onderwerp? Of heb je hulp nodig bij