Buitenshuis, onderweg of op uw vakantieadres komt u gratis openbare wifinetwerken tegen. De verleiding is groot er gebruik van te maken. Maar dat is niet zonder risico. Er zijn veiligere opties. En als het echt niet anders kan zijn er voorzorgsmaatregelen die u kunt nemen.
U zit in een koffietentje en wilt uw e-mail openen op uw telefoon. Of gaat even zitten werken op uw laptop. Achter de bar een krijtbord met de naam van het netwerk en het wachtwoord ‘Welkom2022’. Of nog handiger: wifi zonder wachtwoord. Erg handig, maar ook erg onveilig.
Wat kan er misgaan?
Het belangrijkste gevaar van internetten via zo’n publiek netwerk is dat een hacker deze communicatie kan ‘afluisteren’. Net zoals dat ook zou kunnen met een gesprek dat u met iemand in diezelfde ruimte voert. Met speciale – maar eenvoudig te verkrijgen – software kan een hacker inbreken op het openbare netwerk en meekijken in de gegevens die u verzendt en ontvangt. Geraffineerder en effectiever voor de hacker is het opzetten van een eigen netwerkje met een vertrouwde naam. Denk aan ‘TreinWifi’ of ‘SchipholDraadloos’. Zo’n imitatienetwerk, een ‘evil twin’ genoemd, kan ook een nagemaakte inlogpagina bevatten van bijvoorbeeld een vervoerder of koffieketen. Maakt u nietsvermoedend gebruik van zo’n nep-wifinetwerk, dan is het monitoren van uw activiteiten op internet vrij eenvoudig. Creditcardnummers, inlognamen en wachtwoorden kunnen zo in verkeerde handen komen en vervolgens bijvoorbeeld misbruikt worden voor identiteitsfraude.
Een ander gevaar is dat een hacker niet (alleen) gegevens van u steelt, maar u opzadelt met malware. En tot slot is er het risico van de optie bestanden delen, die zowel bij Macs als bij Windows-computers bestaat. Mogelijk heeft u die onbewust aanstaan, waardoor anderen bij uw bestanden kunnen komen.
Toch op publieke wifi?
Soms is de verleiding groot om tóch publieke wifi te gebruiken, of kan het echt niet anders. Bijvoorbeeld als u amper of geen 4G/5G-bereik heeft. Neem dan in elk geval deze voorzorgsmaatregelen:
Installeer een VPN (virtual private network), dit geeft ook buiten openbare wifi extra veiligheid. Hiermee schermt u uw communicatie met/over internet af voor derden. Lees hier hoe u dat doet. En in dit artikel leest u welke haken en ogen er zitten aan gratis VPN-diensten.
Bezoek alleen neutrale sites waar u niet hoeft in te loggen en geen transacties plaatsvinden. Denk aan websites met informatie over nieuws, weer en verkeer, zoekmachines, YouTube. Ga niet internetbankieren, online winkelen of ergens inloggen met DigiD, om maar eens wat te noemen.
Bezoek alleen websites met een https-adres.
Check bij twijfel bij een medewerker of het netwerk dat u ziet, daadwerkelijk van bijvoorbeeld Starbucks of de NS is.
Laat uw telefoon of computer niet automatisch verbinding maken met een wifinetwerk. En laat uw apparaat een dergelijk netwerk ‘vergeten’ zodra u het niet meer gebruikt.
Zorg ervoor dat bestandsdeling is uitgeschakeld op uw apparaten.
Zorg ervoor dat uw besturingssysteem up-to-date is en installeer goede antivirus- en antimalwaresoftware.
Betere opties voor onderweg
Veiliger is het om helemaal weg te blijven van gratis wifi. Dat kan op de volgende manieren:
Gebruik uw mobiele databundel. Binnen de EU kan dat zonder extra kosten. Misschien is het handig om (tijdelijk) een grotere bundel aan te schaffen. Dat kan vaak voor een paar euro extra per maand en daarmee koopt u veel gemak en veiligheid. Buiten de EU kunnen providers hoge kosten in rekening brengen. In dat geval is het beter om een lokale simkaart te kopen.
Met een ruime databundel op uw telefoon, kunt u uw smartphone gebruiken als persoonlijke hotspot waarmee u ook uw laptop of andere apparaten kunt verbinden met internet.
Maak gebruik van mobiel internet. Dit werkt met een simkaart voor uw telefoon of tablet, een internetstick voor uw laptop. Of met een speciale internet hotspot, waar ook een simkaart in gaat. Mobiele routers (MiFi’s) zijn te koop vanaf circa 60 euro. Met de bijbehorende databundel (op een simkaart) maakt u uw eigen hotspot en kunt u verschillende apparaten verbinden met wifi. Handig op vakantie met pubers bijvoorbeeld.
Apps, bijvoorbeeld voor navigatie zoals Google Maps of HereWeGo, zijn ook offline te gebruiken. Maar ook entertainment is vaak offline te gebruiken, bijvoorbeeld via de apps van Netflix, Spotify of Storytel. Wel even vooraf de benodigde content downloaden.
