Aan digitale technologie in de buitenruimte raken we steeds meer gewend. Objecten als lantaarnpalen, verkeerslichten, bruggen en laadpalen zijn slim en leveren continu realtime data over het eigen functioneren en dat van hun directe omgeving. Dankzij technologie als AI en edge computing kunnen de apparaten zelf, ter plekke, razendsnel reageren op veranderingen. Denk aan voorspellend onderhoud, dynamische verkeerssturing of efficiënter energiebeheer.
Realiseren van maatschappelijke opgaven
Maar wanneer die groei aan technologie niet samengaat met een stevig digitaal fundament, blijft de maatschappelijke impact beperkt. Versnippering houdt verspreiding tegen en blokkeert opschaling. Terwijl maatschappelijke impact is waar het om draait: digitale technologie moet bijdragen aan het realiseren van maatschappelijke opgaven. Aan een leefbare en schone stad, veiligere straten, snellere verkeersdoorstroom, breder welzijn of meer groen.
Met een stevig digitaal fundament voorkom je versnippering en zorg je ervoor dat digitalisering meer is dan alleen een grote hoeveelheid losse digitale initiatieven. De 3 belangrijkste elementen van een stevig digitaal fundament zijn: robuuste informatiebeveiliging, geïntegreerde oplossingen én regie en overzicht.
1. Robuuste informatiebeveiliging
Verkeerslichten, lantaarnpalen, camera’s, laadpalen en andere verbonden objecten leveren je gemeente veel waardevolle informatie. De systemen erachter zijn echter vaak versnipperd, wat zorgt voor beperkte controle. Dat maakt ze kwetsbaar, zeker als de onderliggende infrastructuur niet goed is beveiligd.
Operationele technologie (OT) vormt een extra risico. Deze industriële systemen voor de bediening van bruggen, verkeersinstallaties of energiesystemen functioneren vaak al decennia zelfstandig. Nu die OT, met verouderde beveiliging, steeds meer verbonden wordt aan de IT, wordt de hele infrastructuur kwetsbaar. Eén onveilige verbinding kan grote gevolgen hebben voor de stad.
Het is dus essentieel om alle verbindingen beveiligd en gecontroleerd in te richten. Om toepassingen voor monitoring en detectie in te bouwen en te werken met een systeem om afwijkingen snel te kunnen signaleren en op te lossen.
2. Geïntegreerde oplossingen
Zonder onderlinge samenhang tussen digitale initiatieven ontstaat een versnipperd landschap, waarin data niet kunnen worden hergebruikt en waarin sturing lastig is. Een landschap dat bovendien onveilig kan worden (zie ook punt 1) en lastig opschaalbaar is. Bij gebleken succes wil je juist verder kunnen met je initiatief.
Een slimme digitale stad vraagt dus om goede verbindingen en geïntegreerde oplossingen. Om infrastructuren en systemen die veilig en gestandaardiseerd met elkaar communiceren. Om data die domeinoverstijgend inzetbaar zijn. En om een werkwijze die gemeentelijke autonomie en samenwerking met partners verenigt.
Daarvoor is een digitale datainfrastructuur nodig die:
- gebaseerd is op open standaarden,
- hergebruik van data mogelijk maakt,
- samenwerking tussen systemen, afdelingen en organisaties ondersteunt
- en datacentrisch werkt. Dat betekent dat de data bij de bron blijven – jullie gemeente, dus – en niet zijn gebonden aan een oplossing of leverancier.
3. Regie en overzicht over netwerken
Wanneer je weet welke systemen waar draaien, hoe data worden verwerkt, wie toegang heeft, en welke risico’s er spelen, ontstaat regie en overzicht – onmisbaar voor een slimme digitale stad. Veel gemeentelijke netwerken zijn daar nu echter nog niet goed op ingericht. Denk aan de versnippering over afdelingen en leveranciers, onduidelijk eigenaarschap en verouderde systemen zonder centraal beheer.
Door alle (verbonden) systemen en datastromen in kaart te brengen, en dat te combineren met logging en toegangsbeheer, ontstaat meer regie en overzicht. Belangrijk daarvoor is een governancestructuur die zowel technisch als bestuurlijk gedragen wordt. Als gemeente neem je de rol van regisseur in – niet zozeer als eigenaar van alle technologie, maar als architect van samenwerking en bewaker van vertrouwen.
Vanuit zo’n regierol kun je werken aan een digitaal fundament dat zorgt voor de benodigde samenhang, veiligheid én schaalbaarheid van je digitale stad. Zodat de technologie die je inzet, maximaal maatschappelijke impact heeft.
Door naar veilige data-uitwisseling
Heb je eenmaal een stevig digitaal fundament, dan wordt het ook mogelijk om domeinoverstijgend realtime ontwikkelingen te zien, te meten én daarop te sturen. Daar zit de kracht van digitale technologie: dankzij realtime data kun je als gemeente sneller reageren op wat er gebeurt op straat, beter anticiperen op nieuwe ontwikkelingen, transparanter zijn en effectiever samenwerken met bedrijven, inwoners en andere instanties.
Benieuwd hoe data-uitwisseling bijdraagt aan het realiseren van maatschappelijke opgaven? Download dan het visiepaper ‘Van data naar daadkracht’.
Ontdek hoe je groeit als slimme stad
In ons visiepaper ‘Van data naar daadkracht’ ontdek je hoe je een stevig digitaal fundament neerzet. En hoe je vervolgens data op een veilige manier tussen de verschillende gemeentelijke domeinen kunt uitwisselen.
