Je hoort veel over artificial intelligence (AI). In gewoon Nederlands heet dat ‘kunstmatige intelligentie’. Maar wat is artificial intelligence en voor wie is het interessant? En wat zijn concrete voorbeelden van kunstmatige intelligentie? Dat lees je in dit artikel.
Wat is de definitie van Artificial Intelligence (Kunstmatige Intelligentie)?
Artificial intelligence is simpel gezegd de automatisering van denkkracht. Geavanceerde software, ingebouwd in machines of systemen is in staat om bepaald werk te doen dat voorheen alleen maar door mensen kon worden gedaan. Slimme machines kunnen een specifieke taak op een ‘intelligente’ manier uitvoeren. Deze systemen hebben geleerd hoe ze bepaalde klussen moeten klaren, of zij hebben dit zichzelf aangeleerd, zonder dat hun is voorgedaan hoe het moet. Anders gezegd: ze zijn niet uitvoerig voorgeprogrammeerd.
Dit betekent echter niet dat ze de denkende mens kunnen vervangen. Want zo’n AI-systeem kan slechts één taak goed volbrengen en mist het denkvermogen om uiteenlopende problemen op te lossen. AI is dus geen wondermiddel voor alles. Van algemene kunstmatige intelligentie is vooralsnog geen sprake. De robot die net als een mens overal over kan nadenken, bestaat alleen in science fiction-films. Het kan nog heel lang duren voordat zo’n systeem realiteit is. Echte hersenen heeft een AI-systeem niet.
De mogelijkheden van Artificial Intelligence
De software kan wel tot op zekere hoogte de menselijke manier van denken nabootsen als het systeem een heel specifiek probleem krijgt voorgeschoteld waarop het is getraind. Anders gezegd: als de mens zo’n taak krijgt, zou hij zijn hersenen moeten gebruiken. Dat is natuurlijk een hele brede definitie. Daarom bestaat ook veel verwarring over de vraag wat nu echte AI is.
AI-systemen vertonen bepaalde gedragingen die worden geassocieerd met menselijke intelligentie. Denk aan planning, leervermogen, redeneren, waarnemen en manipulatie. Ja, sommige vormen van kunstmatige intelligentie beschikken zelfs al over enkele cognitieve vaardigheden. Bij AI zijn sociale vaardigheden en creativiteit nog zwak ontwikkeld, maar ook daar wordt aan gewerkt.
Sterke en zwakke AI
AI is een soort paraplu waaronder verschillende terreinen vallen. Naast het eerder genoemde onderscheid tussen algemene en specifiek toegepaste AI bestaat er nog verschil tussen ‘sterke’ en ‘zwakke’ AI. Bij deze laatste categorie blijft de intelligentie beperkt tot het opzuigen en verwerken van informatie en het reageren daarop. Voorbeeld van zwakke AI is een chatbot.
‘Sterke’ AI kan echt leren. Tot deze categorie behoort ‘machine learning’. Daarbij worden algoritmes en statistische modellen gebruikt om een bepaalde taak uit te voeren. Dit gebeurt zonder dat het systeem wordt voorgekauwd hoe dat moet worden gedaan. Door patronen te herkennen komt de computer er zelf achter hoe dat moet.
Oplossen complexe problemen met Artificial Intelligence
AI is met name goed in het oplossen van complexe problemen en het uitvoeren van ingewikkelde taken waar veel data aan te pas komen en die vroeger alleen door mensen konden worden gedaan. Vooral als heel veel rekenwerk nodig is, maakt AI het verschil.
Kunstmatige intelligentie is alom vertegenwoordigd zonder dat veel mensen zich dat realiseren. Op verschillende terreinen worden zelflerende systemen toegepast die zich aanpassen en autonoom kunnen handelen.
Voorbeelden van kunstmatige intelligentie
Google gebruikt in zijn zoekmachine algoritmes die leren van elke zoekopdracht. Door zelf te leren worden algoritmes steeds slimmer. Ze kunnen na voldoende training prima patronen herkennen. Ook slagen ze er steeds beter in voorspellingen te doen.
- Meteorologische instituten kunnen al niet meer zonder AI. Het weer voorspellen is een immens complexe aangelegenheid, waarbij gebruik wordt gemaakt van enorme hoeveelheden data en wiskundige formules. AI helpt patronen te herkennen en verbanden te leggen die het mogelijk maken soms al twee weken van tevoren vrij nauwkeurig te voorspellen hoe de weersomstandigheden zullen zijn.
In veel smartphones zit al AI, bijvoorbeeld om het stroomverbruik te verminderen. Ook spraakassistenten zoals Alexa, Siri, Cortana en Google Home zijn op kunstmatige intelligentie gebaseerd. Ook helpt AI beelden te herkennen.
Sectoren waar AI wordt ingezet
Er is eigenlijk geen sector waar AI niet kan worden toegepast. Een kleine greep:
Zorg en diagnostiek. Zo wordt AI al volop ingezet bij kankeronderzoek. Het helpt patronen te herkennen in kankercellen en draagt bovendien bij aan de diagnostiek. Ook zorgrobots en andere zorgdomotica zijn sterk in opkomst.
- Transportwezen. Denk bijvoorbeeld aan vliegveld Schiphol, waar veelvuldig van AI gebruik wordt gemaakt bij het in kaart brengen van bezoekersstromen.
- Auto-industrie. Auto’s van nu zijn steeds meer rijdende IT-systemen. AI kan bijvoorbeeld helpen bij het beperken van benzine- en energieverbruik en de uitstoot van CO2.
- Machine-besturing. Zeker waar het gaat om complexere machines die met elkaar zijn verbonden kan AI uitkomst bieden. Bij Shell Pernis wordt bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar het onderhoud van pijpleidingen. Op basis van data uit het verleden wordt met behulp van AI voorspeld wanneer leidingen aan vervanging toe zijn. En in Drenthe kijkt KPN met verschillende partners naar het besproeien van gewassen. Middels AI leert het sproeisysteem onkruid onderscheiden van gewassen als aardappelplanten en bieten.
- Defensie. Denk bijvoorbeeld aan cyberoorlogsvoering. Ook bij virusaanvallen moeten patronen worden herkend; afwijkende patronen kunnen bijvoorbeeld op hacks wijzen.
Belastingdienst. AI wordt bijvoorbeeld ingezet bij het opsporen van fraude. Door het in kaart brengen van patronen van gebruikers, kunnen verdachte handelingen worden opgespoord.
Andere terreinen waar AI succesvol wordt ingezet zijn fraudebestrijding, automatische vertaling, chatbots en marketing. Uit allerlei verzamelde data, gebruikersanalyses en eerder gedrag vallen de voorkeuren van consumenten te voorspellen. AI is ook goed in de detectie van afwijkend gedrag. Aanvallen van cybercriminelen worden hiermee vroegtijdig ontdekt.
Artificial Intelligence bij Tech-giganten
Tech-giganten als Facebook, Google, Microsoft en Amazon gebruiken AI op hun platformen. Ze kunnen zo bijvoorbeeld heel gericht zoekresultaten aanbieden, mensen en dingen in foto’s herkennen en spam opsporen. Door iemands kijkgedrag te analyseren kunnen ze aanbevelingen doen voor YouTube-filmpjes of bepaalde tv-programma's. Zelfrijdende auto’s zijn van AI afhankelijk. In de industrie helpt AI bij preventief onderhoud. Tesla, Uber, Airbnb, Baidu, WeChat, Alibaba en Tencent zijn zeer actief.
AI heeft zo’n hoge vlucht kunnen nemen door de enorm toegenomen rekenkracht, de ruimere beschikbaarheid van data en ontwikkeling van slimme algoritmes. Denk niet dat de toepassing van AI voorbehouden is aan high tech giganten uit Silicon Valley. Ook mkb-ondernemers kunnen hiermee aan de slag. Want cloud providers bieden bouwstenen aan op basis waarvan applicaties zijn te ontwikkelen zonder dat echte datawetenschappers nodig zijn. De drempel voor het gebruik van deze AI-platforms gaat omlaag.
