Grip op gezondheid begint bij grip op medische gegevens

Beide diensten passen naadloos binnen de missie en kernstrategie van KPN, stelt Tjerk Maas, manager Health Portfolio, Innovation & Operations van KPN Health. Die missie draait om de zorg toegankelijk houden, digitaal en persoonlijk. “Met Health Exchange bouwen we voort op wat we nu al doen met E-Zorg op het gebied van veilige data uitwisseling in de zorg, zoals voor medische berichten. We zetten nu de volgende stap: ondersteunen van alle soorten gegevensuitwisseling. Dit is ook een logische rol voor KPN, bouwend op onze functie als operator.  

Die data uitwisseling zal nooit via één partij gaan, weet Maas en dat moet ook niet. “Maar voor de zeer gefragmenteerde zorgsector is het wel belangrijk dat er een gezamenlijke basis ontstaat. Één waarin initiatieven zoals MedMij, VIPP, Samen Vooruit of Twiin bij elkaar komen en die open en interoperabel is. Een vendor lock-in is niet meer van deze tijd en beperkt waar ook KPN naar streeft: betere zorg en meer gemak voor patiënt en zorgprofessional.”

Whitepaper: Digitale zorg dichtbij

Lees in dit whitepaper hoe de zorg een kantelpunt bereikte in digitalisering, over de 3 factoren voor succesvolle omwenteling en hoe je in 3 stappen tot meer wendbaarheid komt.

Download

Deze uitgangspunten vormen ook de basis voor de Digitale Dokter, de verantwoordelijkheid van product manager Hildegard Castricum. “Digitale dokter is een breed begrip. KPN doet al veel op dit gebied, zoals met E-Zorg. Het idee is om een verdiepingsslag te maken. De digitale dienstverlening van huisartsen wordt uitgebreid en dat zorgt voor meer gemak en betere en persoonlijkere zorg voor patiënten. Denk aan een digitaal portaal, waarmee alle diensten van de huisarts binnen handbereik zijn. Online afspraken maken, herhaalrecepten aanvragen en een online gesprek met de huisarts regelen. Maar ook digitale intakes, triage en selfmanagement. Zo worden huisartsenpraktijken ontlast en komt er meer gemak voor patiënten.”

Diepte en breedte

Waar Digitale Dokter de diepte in gaat bij het ontlasten van huisartsen, biedt KPN Health Exchange digitale diensten die zorginstellingen ondersteunen in het veilig uitwisselen van zorgdata en het combineren van informatie van patiënten en instellingen, stelt product manager Cefas Dam.

“Zorginstellingen willen eenvoudig en veilig zorgdata uitwisselen waarbij ze de regie houden over hun data. De benodigde ICT-infrastructuur en projecten kosten veel geld. Ons platform biedt instellingen een goedkoper, overkoepelend alternatief voor het uitwisselen van informatie op veilige en gestandaardiseerde wijze. Zo komen medische gegevens makkelijker beschikbaar voor zorgprofessionals en burgers.”

De Digitale Dokter is specifiek voor de eerstelijn. Waar kan deze dienst voor een digitale versnelling zorgen?

Hildegard Castricum: “Bij huisartsen zie je meerdere ontwikkelingen. In regio’s zoals Zeeland en Oost-Nederland ontstaat schaarste. We zien op verschillende plaatsen een consolidatie van huisartsenpraktijken onder één bestuur ontstaan. Het werkpakket van de huisarts verandert. Dat vereist voor huisartsen een compleet andere aanpak. De huidige manier van werken, waarbij de telefoon het meest gebruikte medium is om toegang tot een praktijk te krijgen, levert verschillende knelpunten op. Assistentes zijn overbelast met telefoonverkeer en administratieve taken. Patiënten moeten hun klachten vaak meerdere keren toelichten en dat kost tijd. Meer tijd voor de patiënt is een wens van veel huisartsen.

“Het ontwikkelen van digitale triage kan meer efficiency brengen en zo huisarts en assistent ontlasten. Het neemt druk bij hen weg en zorgt voor een betere intake van de patiënt. De huisarts heeft meer tijd voor het consult over. Triage is één element dat met digitale middelen vereenvoudigd kan worden. Sinds Covid-19 stijgt het aantal digitale consulten zoals per video, het aantal digitaal gemaakte afspraken – al is het nog niet standaard. Natuurlijk kun je technologie niet zomaar invoeren. Het vergt verandering van processen in de huisartsenpraktijk. En hoewel de Nederlandse patiënt er klaar voor is, omarmt hij digitale middelen pas als deze gemak en voordeel bieden.”

Veel huisartsen vielen na de eerste coronagolf terug op traditionele consulten en behandelingen. Een tegenslag dus voor digitale versnelling.

Castricum: “In coronatijd hebben huisartsen digitale tools zoals digitale consulten massaal ingezet. Daarmee is het bewustzijn gecreëerd dat in veel gevallen iets ontbreekt aan de digitale patientreis. De deur openzetten voor digitale afspraken, heeft als nadeel dat er geen triage heeft plaats gevonden. Dat is namelijk de taak van  de assistente. En was die video applicatie nou wel zo handig bij gebruik op grotere schaal? Corona heeft de noodzaak voor digitale oplossingen in ieder geval bewezen. Corona kwam als donderslag bij heldere hemel. De al bestaande digitale oplossingen waren welkom. Maar de processen waren nog niet aangepast. Dat zien we nu ontstaan: aandacht voor wat er nodig is om digitale middelen goed te gebruiken.”

“KPN is lid van de DOEN-Alliantie met onder andere twee zorgverzekeraars, Pharmeon - waar we een belang in hebben – en de Patiëntenfederatie: om elementen zoals adoptie onder de aandacht te brengen en een huisartsenpraktijk klaar te maken voor een optimale inzet van digitale middelen. De DOEN Alliantie stimuleert die adoptie, met informatie over vergoedingen, stimuleringsprogramma’s op e-health en innovatie, blauwdrukken voor implementatie en helpt om het proces bij de huisarts te transformeren. In 2021 willen we met goede use cases voor opschaling zorgen. Daar is ook een instrument als de Versnellingsimpuls van VWS en zorgverzekeraars voor bedoeld. Iedereen wil graag uitrollen, maar wel gedegen, zodat kwaliteit bewaard blijft.”

Geldt ook voor Health Exchange 2021 als jaar van pilots en opschaling?

Dam: “We willen alle koppelingen als een dienst kunnen leveren die zorginstellingen nodig hebben voor een goede uitwisseling en hergebruik van data. Dat wordt een proces van meerdere jaren. We starten met MedMij. Dat is het afsprakenstelsel voor uitwisseling van medische gegevens tussen zorginstellingen en patiënten. In een Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) van eigen keuze. We gaan in 2021 een ‘DVZA-dienst’ leveren.  De DVZA - dienstverlener zorgaanbieder - levert het medisch dossier, veelal uit informatiesystemen als een EPD, door aan de andere partij in het MedMij-stelsel (de PGO-aanbieder, red.). We zijn als één van de leveranciers geselecteerd door de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en zijn nu in dialoog met zorginstellingen om de DVZA-dienst te leveren.”

Waarom die MedMij-kant?

Dam: “Allereerst omdat samenwerking met patiënten en burgers heel belangrijk is. Grip op eigen gezondheid begint bij grip op eigen medische gegevens. Je ziet overal, ook bij de Digitale Dokter, dat de patiënt een andere rol krijgt in het digitale zorgproces. Een tweede reden is dat MedMij een stabiele koppeling met EPD’s voorschrijft. Zo kunnen we de Basisgegevensset Zorg op kwalitatieve wijze ontsluiten en daarnaast geschikt maken voor hergebruik. Hiermee trekken we de informatievoorziening gelijk, binnen een zorginstelling, naar andere zorgaanbieders en patiënten. Met Health Exchange kunnen wij zorgaanbieders helpen in de verplichte ontsluiting van patiëntgegevens, op relatief korte termijn.”

“De capaciteit van zorgaanbieders om tijd te besteden aan transformatie van de zorg versus de tijd die gaat zitten in het draaiende houden van zorg-IT, is nu uit balans. Technologie is niet langer een beperking, maar de huidige processen en mindset vaak wel. Dat zorgt er ook voor dat de transformatie om de zorg betaal- en beheersbaar te houden, te langzaam gaat. Standaardisatie van automatisering kan helpen en KPN is goed in het grootschalige optuigen van standaard-oplossingen.
Zoals we met de DVZA binnen Health Exchange doen voor informatie-architectuur. Nu gebeurt dat vaak vanuit de individuele IT-afdelingen van zorginstellingen. Iedereen houdt zich afzonderlijk bezig met de randvoorwaardelijke zaken in plaats van de kern, het transformeren van zorg. We willen die IT-afdelingen de ruimte geven om met hun collega’s de zorginstellingen te helpen met het uitvoeren van het digitale aspect van de zorgtransformatie de komende jaren.”

Stip op de horizon

De stip op de horizon is volgens Maas bij elke nieuwe dienst of platform dat KPN onder de juiste voorwaarden – zoals veiligheid en privacy - recht doet aan de bron/eigenaar van data én de brongebruiker. Zo profiteren zowel zorgprofessionals als patiënten optimaal van die data. Daarbij zullen gebruikers ook in elke stap betrokken worden, zodat er geen diensten komen waar geen behoefte meer aan is of die te ver voor de muziek vooruit lopen.

“Met de Health Exchange ligt de focus nu eerst op het ontsluiten van medische data, bij Digitale Dokter beginnen we met digitale triage. De roadmap wordt de komende tijd steeds verder ingevuld, zodat zorgverleners weten wat er wanneer komt en dat in hun ICT-beleid  kunnen inpassen.”

CV

Tjerk Maas is manager Health Portfolio, Innovation & Operations van KPN Health.

Hildegard Castricum is Product Manager Digitale Dokter bij KPN health.

Cefas Dam is Product Manager Health Exchange bij KPN Health.